Η αγάπη είναι χαρά και η χαρά έρχεται μέσα από την αγάπη, κι είναι ίσως η μοναδική χαρά που υπάρχει. Διότι τίποτε δεν μπορεί να υπάρξει δίχως αγάπη και κανείς δεν θέλει να ζει δίχως την αγάπη. Οι άνθρωποι, αλλά και τα ζώα, τα φυτά, κι όλα τα έμβια πλάσματα θέλουν αγάπη και κανένα ζωντανό δεν επιθυμεί τη ζωή όταν στερείται την αγάπη.
Η αγάπη είναι που κάνει χαρούμενη και ηλιόλουστη την κάθε ύπαρξη και όταν αγαπάς τότε ολάκερος ο κόσμος φαίνεται σαν να χορεύει μαζί σου, μοιάζει σαν ολόκληρη η πλάση να χρωματίζει τα πάντα με μαγευτικά, καλοκαιρινά χρώματα και ανοιξιάτικες ευωδιές.
Φαίνεται πώς οι άνθρωποι σχετίζουμε την αγάπη με τις σχέσεις και με ορισμένα πλαίσια, ενόσω η αγάπη είναι κάτι πολύ ευρύτερο, απείρως ισχυρότερο και πολύ πιο βαθύ. Ακόμη, όμως, κι αν τη δούμε μέσω του πρίσματος των σχέσεων, αυτό είναι κάτι που όλοι μας σχεδόν το ποθούμε, δηλαδή το να έχουμε αρμονικές και ουσιαστικές σχέσεις, φαίνεται σάμπως στην εποχή μας να γίνεται αντιληπτό ως κάτι το δυσχερές και ενίοτε το κρίσιμο αν όχι σε κρίση επίσης… Πώς μπορεί όμως να συμβαίνει κάτι τέτοιο, να μιλάμε για σχέσεις σε κρίση και για κρίση στις σχέσεις, όταν όλοι σχεδόν διακηρύσσουμε ότι θέλουμε μια ουσιαστική σχέση διακαώς;
Υπάρχουν πολλά είδη σχέσεων και πολλοί τρόποι βιώματος της αγάπης, καθώς η αγάπη μπορεί να είναι μία, ωστόσο οι εκφράσεις της πολλές και άπειρες, όπως ο ήλιος του γαλαξία μας είναι ένας μα οι ακτίνες του μυριάδες και παρότι ομοιάζουν είναι τω όντι εξίσου μοναδικές.
Κάθε άνθρωπος γνωρίζει την αγάπη διαφορετικά, μέσω των προσωπικών του εμπειριών και σχέσεων και φυσικά εκφράζει την αγάπη του ή δεν την εκφράζει, μέσω ορισμένων στάσεων και συμπεριφορών, που με τη σειρά τους πηγάζουν από συγκεκριμένες αντιλήψεις και πεποιθήσεις αναφορικώς με την αγάπη.
Σίγουρα, όμως, το βέβαιον είναι τούτο: πώς οι άνθρωποι αντιδρούν στην έλλειψη αγάπης και μάλιστα μέσα από συναισθήματα λύπης και στενοχώριας, απογοήτευσης και απαισιοδοξίας, είτε και με σκληρότητα όταν η καρδιά ενίοτε δεν νιώθει την αγάπη.
Ωστόσο αυτές είναι αντιδράσεις που σχετίζονται περισσότερο με μια διανοητική αντίληψη της αγάπης αντί για την απάντηση της καρδιάς μας, η οποία πάντοτε αντιλαμβάνεται την αγάπη, παρά την όποια έκφρασή της ή και την απουσία εκφράσεώς της. Το ίδιο συμβαίνει και σε επίπεδο σχέσεων, υπάρχουν με έναν άλλον τρόπο στην αντίληψη μέσω της καρδιάς μας και με έναν εντελώς διαφορετικό εάν την προσλάβουμε με παραστάσεις και όρους νοητικούς.
Εάν θέλουμε πραγματικά να δημιουργούμε και να διατηρούμε δεσμούς αγάπης και ουσιαστικές σχέσεις, το πρώτο στοιχείο που θα είναι καλό να γνωρίζουμε είναι να αφήνουμε στην άκρη το νου και τα διανοητικά του παιχνίδια και να αφηνόμαστε στην καρδιά ως το βασικό μας φίλτρο της αντίληψης.
Στις περισσότερες σχέσεις οι άνθρωποι βιώνουν την αγάπη μέσω του διανοητικού τους φίλτρου κάτι που εάν το δούμε με ενεργειακούς όρους, μπορούμε να πούμε ότι αντιλαμβάνονται την αγάπη μέσω του ενεργειακού μας κέντρου μας που αντιστοιχεί στο ηλιακό πλέγμα.
Εκείνο το επίπεδο, όμως, είναι σαν ένα παιχνίδι δυνάμεων, όπου υπάρχει κριτική, όροι και προυποθέσεις, το εγώ και το εσύ. Σε ένα τέτοιο επίπεδο υπάρχει η αγάπη με όρους, εάν με αγαπάς δείξε μου πόσο με αγαπάς, κάνε αυτό ή εκείνο, μην κάνεις αυτό ειδάλλως με πληγώνεις κοκ. Εάν χρειάζεται μια πράξη για να νιώσεις την αγάπη είναι σαν να θέλεις να επιβάλλεις τις αξίες σου, τις ιδέες σου και τη δύναμή σου στον άλλον και αυτό είναι ένα διανοητικό φίλτρο όπου η αγάπη νοείται και δεν βιώνεται άμεσα.
Επομένως ο πρώτος και βασικότερος τρόπος για να έχουμε σχέσεις αγάπης, είναι να αλλάξουμε το φίλτρο μας από διανοητικό σε εκείνο της καρδιάς, δηλαδή να περάσουμε από το εγώ στο εμείς, να φύγουμε από το τσάκρα του ηλιακού πλέγματος και να εισέλθουμε σε εκείνο της καρδιάς. Αυτό το πέρασμα δεν είναι πάντοτε εύκολο για όλους και ειδικά στην εποχή που διανύουμε καθώς το βασικό επίπεδο επικοινωνίας και συμπεριφοράς των ανθρώπων στον δυτικό κόσμο είναι το διανοητικό και ο ανταγωνισμός, η κριτική και οι όροι κάθε είδους.
Εκεί υπάρχουν αγώνες και διαχωρισμοί αντί για παιχνίδια και ενώσεις, υπάρχει το εσύ με έκανες να νιώσω έτσι και να αντιδρώ, αντί για το αποδέχομαι την ευθύνη μου για τα όσα νιώθω, σκέφτομαι και πράττω. Στις δυτικές μας κουλτούρες άλλωστε, οι ανταγωνισμοί ευνοούνται και μάλιστα εκπαιδευόμαστε σε αυτό το «άθλημα» ήδη από το νηπιαγωγείο. Έτσι μαθαίνουμε από παιδιά ήδη να λειτουργούμε ως εγώ αντί να συμπεριλαμβάνουμε το εσύ, ως μονάδες αντί για δυάδες, ως άτομα παρά ως ομάδες και έτσι μας φαίνεται δύσκολο να συνάψουμε σχέσεις σε βάθος με πλήρη αποδοχή. Ωστόσο, η αποδοχή είναι αυτή που οδηγεί στην ανιδιοτελή αγάπη και ο δεύτερος και θεμελιώδης τρόπος για να κάνουμε ουσιαστικές σχέσεις.
Η αποδοχή σημαίνει πρωτίστως να αποδεχόμαστε εμάς τους ίδιους άνευ όρων έτσι ώστε να καταφέρουμε να αποδεχτούμε κι έναν άλλον άνθρωπο ως είναι, δίχως να θέλουμε να τον αλλάξουμε και δίχως να τον κρίνουμε. Η αποδοχή, βέβαια, χρειάζεται την ελευθερία για να είναι εφικτή κι έτσι αν ζούμε ελεύθερα και αυθεντικά, τότε μπορούμε να αποδεχτούμε την ελευθερία των άλλων ανθρώπων, αλλά εάν δεν έχουμε μάθει να ζούμε την ελευθερία μας, τότε μας φαίνεται βουνό το να δεχτούμε την ελευθερία στους άλλους ανθρώπους.
Ελευθερία σημαίνει να εκφράζει κάποιος τον εαυτό του όπως αγαπά να εκφράζεται και να νιώθει ελεύθερος να ζει με τον τρόπο που είναι καλύτερος για εκείνον. Τότε κάποιοι άνθρωποι θα το εκτιμούν και κάποιοι άλλοι ίσως όχι, αλλά η ζωή του καθενός είναι δική του ατομική υπόθεση και εάν αγαπάμε κάποιον άνθρωπο τότε σίγουρα θέλουμε να τον βλέπουμε χαρούμενο και η χαρά αυτή που μοιράζεται τότε διπλασιάζεται.
Έτσι η αποδοχή σημαίνει μεταξύ των άλλων αποδοχή της ελευθερίας του άλλου, με σεβασμό και μοιρασιά χαράς αντί για έλεγχο του τρόπου σκέψης, έκφρασης και ζωής των άλλων ανθρώπων. Μια ουσιαστική σχέση αγάπης βασίζεται στην αποδοχή καθώς και στη διάνοιξη ενός κοινού χώρου, εκεί όπου ο καθένας από τους δυο συμπεριλαμβάνεται δίχως την ανάγκη πράξεων, αποδείξεων αγάπης και άνευ όρων.
Στην ουσιαστική σχέση μέσω του ενεργειακού κέντρου της καρδιάς εμείς χαιρόμαστε να βλέπουμε τον άλλον χαρούμενο και να κάνει όλα όσα αγαπά να κάνει. Έτσι ο ένας ενισχύει τον άλλον, αντί να κρίνει και να επιχειρεί να τραβήξει τον άλλον στα δικά του μονοπάτια και συμπεριφορές.
Επομένως η ελευθερία ειναι ο τρίτος τρόπος που είναι ουσιώδης για την ύπαρξη και διατήρηση σχέσεων αγάπης. Διότι όταν αγαπώ τον εαυτό μου τότε φροντίζω να τον έχω χαρούμενο και είμαι χαρούμενος όταν νιώθω ελεύθερος να κάνω όσα πραγματικά επιθυμώ να κάνω, αντί να με καταπιέζω και να λειτουργώ καταναγκαστικά.
Η ζωή είναι χαρά και όταν κάποιος ζει με τρόπους μέσω των οποίων εκφράζεται ελεύθερα και γνήσια, όταν είναι ο εαυτός του και όταν κάνει πράγματα που τον γεμίζουν χαρά και πληρότητα, τότε μπορεί να μοιραστεί αυτά τα δώρα μαζί με έναν άλλον άνθρωπο. Αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν έλεγε ένα βιβλικό απόφθεγμα και εδώ ξετυλίγεται πλήρως το νόημα του, καθώς εάν δεν αγαπήσουμε τον εαυτό μας κάνοντας τον χαρούμενο, τότε πώς μπορούμε να το κάνουμε αυτό σε έναν άλλον άνθρωπο και δη μαζί του;
Όταν φέρνουμε ο καθένας από τους δυο σε μία σχέση αυτήν την ποιότητα της ύπαρξης και αυτά τα συστατικά, τότε η κοινή μας ζωή σε μια σχέση θα ανθίζει και θα μοιραζόμαστε όλο και περισσότερες εμπειρίες χαράς και αρμονίας, απόλαυσης και υγείας, ζώντας μέσα από και με όλη την καρδιά μας, διότι θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία και δίχως αυτήν η αγάπη δεν βρίσκει πόρτα ούτε έχει ευκαιρία!
Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος
Konstantinos Stergiopoulos
Psychologist, Psychanalyst CF,
MA in Philosophy
Healer of the Human Energy System
Instructor of the Body Mirror System